لا بد من التأكيد أن الرهان على الولايات المتحدة وأنها يمكن أن تتغير من الالتزام بالدفاع عن “إسرائيل” حتى لو ارتكبت كل أنواع الجرائم رهان خاسر، فمصلحة دونالد ترامب بعد فوزه بالانتخابات الرئاسية ليست في الوقوف إلى جانب “إسرائيل” إنما في ألّا تشكل إسرائيل مشكلة له مع بداية ولايته.
فتحت عنوان ((“ترامب سيطرد نتنياهو من السلطة في أول فرصة” قال الكاتب الإسرائيلي عيران ياشيف في صحيفة هآرتس العبرية إن لدى الأميركيين تعبير هو ” High maintenance person”” يصفون فيه شخصاً بأنه يتطلب صيانة عالية، وأعتقد أن هذا هو السبب الذي من أجله سيطرد ترامب نتنياهو من الحكم، عاجلاً أم آجلاً، وسيتصرف ترامب بهذه الطريقة لسببين يعتمدان على اعتبارات اقتصادية: الأول، هو أن ترامب يرى في نتنياهو شخصاً يتطلب “صيانة عالية”، فقد حصلت “إسرائيل” من أمريكا على نحو 18 مليار دولار كمساعدة عسكرية في السنة الماضية، وترامب يفكر ويقول إنه لا يريد توظيف أموال أميركية، لا في أوكرانيا، ولا في “إسرائيل”، والاستمرار في دفع الأموال في الشرق الأوسط ليس مطروحاً على جدول أعماله، أمّا السبب الثاني، فهو أن ترامب يرغب في التوصل إلى اتفاق مع السعودية يجعله ثرياً هو وعائلته، مثلما حدث في اتفاقات “أبراهام”)).
وبالعودة إلى عنواننا الرهان على الأمريكي.. ترامب هاريس وجهان لعملة واحدة، ليس مهما من يحكم البيت الأبيض، فالدولة العميقة في واشنطن هي من تدعم “إسرائيل”، ومن المتوقع وفق متابعين أن ترامب سيحذف من صفقته التي أطلق عليها “صفقة القرن” الإشارة إلى الدولة الفلسطينية، كما قال صديقه والمقرب جدا منه وسفيره السابق إلى “إسرائيل” ديفيد فريدمان، لأنه اقتنع أن الدولة الفلسطينية خطر وجودي على “إسرائيل” لذا سيدعم الضم والتهجير واستمرار العدوان والإباد، وهذا ما دفع الكاتب الإسرائيلي عيران ياشيف لأن يتساءل: ((هل لدى ترامب أيّ التزامات إزاء نتنياهو شخصيا؟ الجواب هو لا، لقد حقد ترامب على نتنياهو بسبب علاقته بجو بايدن، والآن بعد أن تحرر من اعتبارات الانتخابات، لم يعد هناك أيّ أهمية للوعود الانتخابية)).
الأشخاص الذين سيدخلون في تركيبة الإدارة الأمريكية المقبلة قد يكونون مختلفين جوهرياً عمّن أحاطوا ترامب خلال الولاية السابقة وباتوا الآن في أغلبيتهم أعداء له، وهذا ما دفع الكاتب ياشيف إلى السؤال.. ((كيف سيطرد ترامب نتنياهو؟ في تقديري، هناك طريقتان: الأولى، أن يرسل رسالة إلى الأحزاب في “إسرائيل”، وعلى رأسها الأحزاب الحريدية، مفادها أن نتنياهو “أنهى مسيرته المهنية”، وهم سيفهون ذلك بسرعة كبيرة، والطريقة الثانية، استخدام الضغوط المالية، العصا والجزرة على نتنياهو والليكود، وعلى قوى أُخرى، وسيكون لمثل هذه الخطوة تداعيات مختلفة، وسيواجه الذين سيخلفون نتنياهو ظروفاً جيو – سياسية صعبة، فقد سبق أن تسبّب ترامب بضرر استراتيجي عندما ألغى الاتفاق النووي مع إيران، ويمكن أن تكون الأضرار المستقبلية أخطر كثيراً.))
و فيما يلي النص كما نشر في إعلام العدو صحيفة هآرتس بالعبرية:
עיתון “הארץ”, כתב: ערן ישיב
טראמפ יגרש את נתניהו מהשלטון בהזדמנות הראשונה
לאמריקאים יש ביטוי, High maintenance person, המתאר אדם הדורש “תחזוקה גבוהה”. אני צופה, שמסיבה זו יסלק דונלד טראמפ את בנימין נתניהו מהשלטון בהקדם האפשרי. טראמפ ינהג כך בעיקר משתי סיבות שנשענות על שיקולים כלכליים:
לאמריקאים יש ביטוי, “איש תחזוקה גבוה”, שבו הם מתארים אדם שדורש תחזוקה גבוהה, ואני מאמין שזו הסיבה שבגללה טראמפ יגרש את נתניהו מהשלטון, במוקדם או במאוחר, וטראמפ יפעל בכך. דרך משתי סיבות המבוססות על שיקולים כלכליים: הראשונה היא שטראמפ רואה בנתניהו אדם שדורש “אחזקה גבוהה” ישראל קיבלה בשנה שעברה כ-18 מיליארד דולר בסיוע צבאי מארצו, וטראמפ חושב ואומר שהוא לא רוצה להשקיע כסף אמריקאי, לא אוקראינה, וגם לא ב”ישראל”, והמשך תשלום כסף במזרח התיכון אינו על סדר יומו. הסיבה השנייה היא שטראמפ רוצה מאוד להגיע להסכם עם סעודיה שיהפוך אותו ואת משפחתו לעשירים, כפי שקרה ב. הסכמי “אברהם” והתנאי המטרה הסעודית של הסכם כזה היא מדינה פלסטינית, אבל נתניהו ושותפיו מהימין נשבעו להתנגד להקמת מדינה פלסטינית, והסעודים ידרשו את ראשו של נתניהו.
האם לטראמפ יש התחייבויות כלפי נתניהו? התשובה היא שלא טראמפ התרעם על נתניהו בגלל מערכת היחסים שלו עם ג’ו ביידן, וכעת, כשהוא משוחרר משיקולי בחירות, אין יותר חשיבות להבטחות בחירות בכל מקרה, טראמפ לא ייבחר לקדנציה שלישית. יתרה מכך, טראמפ ככל הנראה מצמצם את הראות את העוינות שלו ושל משפחתו לשמיות, אבל המדיניות של אביו בשכירת דירות בניו יורק הייתה רצופת עוינות כלפי יהודים.
אז איך טראמפ יפטר את נתניהו? לדעתי, יש שתי דרכים: הראשונה היא להעביר מסר למפלגות בישראל, במיוחד למפלגות החרדיות, שנתניהו “סיים את הקריירה שלו”, והם יבינו את זה מהר מאוד הדרך השנייה היא להשתמש לחץ כספי, גזר ומקלות, על נתניהו ועל הליכוד, לצעד כזה יהיו השלכות שונות, שכן נתניהו אחראי ישירות למשבר הגדול ביותר בתולדות “ישראל”, וההיסטוריה תזכור אותו כאחד. אלה שהכי השמידו את העם היהודי מבפנים.
נתניהו מעולם לא היה מנהיג טוב הוא היה הפוליטיקאי שהצליח יותר מכל אחד אחר להישאר בתפקיד כי הוא רגיל לחלק הבטחות ולקחת קרדיט על עצמו ללא כל קשר למציאות (למשל, שגשוג ההייטק. המגזר לא היה בזכותו, אבל הוא התרברב בכך) ובגלל הצלחתו להתחמק מאחריות למחדלים, עוד לפני ה-7 באוקטובר (הוא היה אחראי להסתה שהובילה לרצח רבין), ולאורך השנים, שאיפותיו האוטוריטריות. גדל, והפך השערוריות וההשמצות נעשו חריפות יותר, ההשפעה הרעה של משפחתו ושל הקרובים אליו גברה, והנרקיסיזם שלו הפך לפתולוגי.
מנגד, איראן ובעלות בריתה מודעים לירידה בתמיכה האמריקאית בישראל, ולהגעתו של מנהיג אמריקאי, ידידו של ולדימיר פוטין, המסייע לאיראן.
מי שירש את נתניהו יתמודד עם נסיבות גיאופוליטיות קשות טראמפ כבר גרם לנזק אסטרטגי כשביטל את הסכם הגרעין עם איראן, והנזק העתידי עלול להיות חמור הרבה יותר.
ترجمة وتعليق
بلال معروف-دمشق